A. Vos en Zonen, Nuenen
 |
| Een trotse Peter Antonie Vos (1841-1917) naast het 100ste uurwerk. |
Adriaan Vos, de grondlegger van dit familiebedrijf, werd in 1805 te Bladel geboren. Hij was 'horlogiemaker' van beroep. Kort na zijn huwelijk met Geertruida van Spaandonk vestigden zij zich in 1837 in Nuenen. In het Patentregister van Nuenen, dat is een register van bedrijven die bevoegd waren een beroep uit te oefenen, komt het bedrijf van A. Vos vanaf 1843 regelmatig voor. Bij dit uurwerk zijn de opwindtrommels achter elkaar geplaatst. Bij een ander vroeg uurwerk uit 1867 werd dezelfde bouwwijze toegepast. Waarom Adriaan Vos deze bouwwijze, die al in de eerste helft van de 18de eeuw in onbruik raakte, heeft toegepast is nog een raadsel.
In 1887 werd het 50ste torenuurwerk afgeleverd en 10 jaar later werd het 100ste al geproduceerd. Dit uurwerk werd niet verkocht maar verloot onder armlastige kerken in Nederland. De R.K. kerk te Montfort (L.) was de gelukkige winnaar en mocht dit uurwerk 'om niet' in ontvangst nemen.
Uurwerken van de firma Vos kenmerken zich door een zeer degelijke bouw en de typische versieringen op de hoekstijlen (foto rechts). De stelling is altijd vervaardigd van gewalste ijzeren profielen. De grondraderen zijn in het algemeen nog van smeedijzer, de overige tandwielen van messing. Het siert dit bedrijf dat men de technische ontwikkelingen in de torenuurwerkbouw volgde. Vanaf 1883 paste men op uurwerken een geavanceerde temperatuurcompensatie op de slinger toe en vanaf 1888 wordt het systeem van constantekrachtaandrijving toegepast.
Het herkennen en dateren van de uurwerken van de firma Vos is eenvoudig, omdat alle tot nu toe aangetroffen uurwerken zijn gesigneerd en gedateerd. Ondanks de goede kwaliteit van deze uurwerken was het bedrijf blijkbaar niet in staat het hoofd te bieden aan de concurrentie.
In 1906 wordt voor het laatst melding gemaakt van de levering van een uurwerk aan een kerk in Paramaribo. De bouw wijkt echter sterk af van vroegere Vos-uurwerken. Het is dan ook niet zeker of dit uurwerk door de firma Vos zelf is vervaardigd. Uurwerken van na 1906 zijn tot op heden niet aangetroffen.
In 1917 overlijdt Peter Vos als laatste van de drie zonen van Adriaan. Omdat zij alle drie ongehuwd zijn gebleven ontbreekt het aan een opvolger en komt er een eind aan een bekende familie van torenuurwerkmakers te Nuenen.
 |
|
Geavanceerde temperatuur compensatie.
|
|
Bron: Torenuurwerken Tijd voor iedereen